Over generatie Y en transgenerationeel trauma

Ik kijk de laatste tijd naar Downton Abbey, ondanks de lovende kritieken kwam het er niet eerder van, die schade wordt nu ingehaald. Het is een prachtig portret van een intens transformatieve periode in de Westerse geschiedenis, en ik merk dat ik het vooral door de bril bekijk van een vrije 32-jarige vrouw in het jaar 2022.

Op een eeuw tijd is er heel veel veranderd. Ook voor andere genders, maar hier spreek ik nu even vanuit mijn eigen beleving als cis vrouw. In de reeks zie je hoe zowel voor de werkende klasse als voor de aristocratie voor het eerst het concept ‘keuzevrijheid’ op tafel komt wanneer het gaat over relaties, werk en het najagen van dromen. Dat is nog niet zo lang geleden, die mensen zijn onze overgrootouders.

De laatste tijd lees en werk ik veel rond traumaverwerking. Trauma kennen we van een ongeval of een ander heftig voorval, maar ik focus meer op transgenerationeel trauma dat sluimert op een onzichtbaarder pitje.

“Bij een transgenerationeel trauma wordt een trauma van generatie op generatie doorgegeven. Dit kan met elke vorm van trauma. Kinderen van traumaslachtoffers kunnen traumatische klachten ervaren terwijl zij zelf het trauma niet hebben meegemaakt. Dit effect kan tot vijf generaties doorwerken. Het kan doorbroken worden door het te verwerken alsof het een eigen trauma is.”

Ik zie rond mij veel dertigers die beroep doen op een psycholoog of coach, die interesse ontwikkelen in spiritualiteit of een andere vorm van zingeving. Mensen die eigenlijk op zoek zijn naar antwoorden waarom zaken niet zo lekker lopen. Mezelf incluis.

Ik hoor tegelijkertijd dat gesprekken met hun ouders daarover niet altijd even vlot verlopen. De generatie voor ons heeft sterk gefocust op materiële veiligheid, en dat ook vaak succesvol geboden. Hun ouders en onze grootouders kwamen uit een oorlog, uit schaarste. Zij hebben hard gewerkt om stabiliteit en kansen, keuzevrijheid aan hun kinderen te bieden.

Zij krabben zich dus moedeloos in hun haar nu ze sommige van hun kinderen zien spartelen, beroep doen op een psycholoog, in ziekteverlof gaan, …

“Wie heeft daar tijd voor, wat over je gevoelens praten en er nog voor betalen ook?”
“Hoezo een burn-out, je hebt toch een fijne werkgever en een diploma voor deze job?”
“Hoezo moe? Deze generatie is niets gewoon. Blijven werken, dat is de manier. Van piekeren word je ziek”

Het is een mysterie voor hen. Deze generatie heeft toch alles om gelukkig te zijn? Daar werd net zo hard voor gewerkt de afgelopen decennia. En ten onrechte nemen zij die depressies en worstelingen al eens op als een falen van hun kant.

Want niets is minder waar. De generaties voor ons en een verbeterde sociale zekerheid gaf ons het cadeau van gewend geraken aan zaken als:
“Ik ben financieel veilig.”
“Ik mag mijn studie zelf kiezen.”
“Ik mag en kan mijn baan zelf kiezen.”
“Ik mag van mijn partner scheiden.”
“Ik ben belangrijk als persoon.”
“Religie is een keuze, geen verplichting.”

Dat is een enorme sprong voorwaarts. Voor mijn grootmoeder waren deze basisbehoeftes immers niet vanzelfsprekend.

Die cadeaus van de generaties voor ons betekenen twee zaken:

1) Wij zijn de eerste generatie die de luxe heeft de vraag te stellen hoe we ons voelen bij iets. Om te mogen luisteren naar wat er in ons opkomt van gevoelens en behoeftes. Om écht onze passie te kunnen volgen. Of te worstelen met wat er gebeurt als we een weg volgen die niet past bij wie we vanbinnen zijn. We weten dat er hulp is, in de gezondheidszorg of elders, en dat we financieel veilig blijven. In de generaties voor ons was dat er niet of amper, en dan blijft dat trauma netjes in de garage, veilig geparkeerd. En zoals eerder aangehaald, dat nemen we al eens mee soms.

Wij zijn de eerste generatie die de luxe heeft om op grotere schaal te gaan opruimen, van welke levens dan ook, de onze of vorige, zonder schroom en taboe. Het inzicht dat kwetsbaarheid niet gelijk is aan zwakte groeit.

2) Want dan kom ik bij mijn tweede punt. Wij zijn ook een generatie die in die overvloed van keuzes het soms allemaal niet goed weet. Dat kan verlammend werken. Soms leidt het tot (jong)volwassenen die het leven, stijl en keuzes van hun ouders kopiëren. Soms vinden ze aansluiting bij een gemeenschap of een religie die het voor hen invult. En dat is prima. We starten onze zoektocht naar wat klopt op individueel niveau elk op ons eigen moment. Soms is dat zelfs niet in dit leven. Dat heeft allemaal een reden; we krijgen nooit meer voor onze kiezen dan wat we aankunnen.

Maar de verschuiving is gaande, op alle vlakken. Kijk naar de tieners en twintigers van nu, zij stellen alle gevestigde waardes in vraag. Rond seksualiteit, identiteit, relaties, werken, wonen, … Zij werken aan de volgende set behoeftes.

“Wat is liefde? Hoe vul ik dit begrip in?”
“Kinderen wel of niet krijgen is een bewuste en persoonlijke keuze.”
“Monogamie is een keuze.”
“Ik kan vrij zijn in mijn seksuele beleving.”
“Ik mag kiezen wie ik liefheb.”
“Ik mag kiezen hoe ik woon, en met wie.”
“Ik mag kiezen hoe ik me kleed.”
“Ik mag als vrouw machtsposities innemen.”
“Als vrouw behoort mijn lichaam niemand anders toe, enkel mezelf. Zelfs niet mijn partner of familie. Mijn persoonlijke ruimte is een recht.”
“Anders zijn is een kracht en inspiratie, geen last.”
…

Human Design is vrij jong en beperkt beschikbaar maar wordt toch vaker en vaker opgepikt. Omdat de wereld hier en daar, traag maar gestaag, klaar is om die vrijheid aan keuzes te gebruiken op een manier die iedereen ten goede komt. Want hopen of dromen is geen risico meer, slechts een richtingaanwijzer. De volgende stap in de menselijke evolutie, dat zijn wij, we dragen het allemaal in ons. 

Dus wij danken de generaties voor ons. Allen zijn verbonden en allen hebben een waardevolle bijdrage in het verhaal.

Ik sluit af met een shoutout naar Lady Violet in Downtown Abbey, de grootste rebel van allemaal.